اولین همایش بینالمللی معماری و توریسم در مشهد مقدس به مدت دو روز با موضوع تخصصی "معماری و توریسم" و حضور بیش از 1200 میهمان و شرکتکننده داخلی و خارجی شروع و با بررسی فرصتهای سرمایهگذاری و توسعه پایدار صنعت توریسم از طریق معماری معاصر، جذاب کردن منظر شهری در نگاه مردم و گردشگر، ساخت و ساز برای جلب و افزایش زمان سفرتوریست و معرفی کشور ایران به خصوص شهر مشهد در سطح بینالمللی با استفاده از معماری معاصر به کار خود پایان داد.
این همایش، یکی از پر بارترین همایشهای تخصصی در زمینه معماری و توریسم بود که تا کنون شاهد بودهایم. همایشی که "موسسه بینالمللی مطالعات شهرسازی و معماری آبادگران افق رایا" در مشهد، مسئول برگزاری آن بود. محل همایش مرکز همایشهای صدا و سیمای شهر مشهد (ساختمان صبا) انتخاب شده بود که انتخابی بسیار مناسب و حساب شده بود.
تاریخ برگزاری همایش هم چهارشنبه 3 خرداد 1391 تا پنج شنبه 4 خرداد 1391 انتخاب شده بود. در این حرکت شایسته، ارگانهای بسیاری همراه و حامی شدند.
ارگانهای همراه و حمایتگر:
شهرداری مشهد، دبیرخانه نشست ادواری کلان شهرهای کشور، شهرداری تهران، سازمان نظام مهندسی خراسان رضوی، استانداری خراسان رضوی، سازمان میراث فرهنگی خراسان رضوی، وزارت راه و شهرسازی، صدا و سیمای خراسان رضوی، دانشگاه فردوسی مشهد، مرکز آموزش عالی علمی کاربردی شهرداریهای خراسان رضوی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، دانشگاه خیام مشهد، پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی، دو هفته نامه پیام ساختمان، بنیاد معماری میرمیران، آژانس مسافرتی و جهانگردی آتی، شرکت سینمایی نادر فیلم شرق و سیویلیکا.
مراسم افتتاحیه با سخنرانی رئیس شورای سیاستگذاری همایش معماری و توریسم، آقای محمد هادی جاوید شروع شد.
او در سخنرانی افتتاحیه خود گفت: با گذشت زمان و با توسعه شهرها معماری شهری اهمیت خاصی پیدا کرده و در کنار این موضوع رشد اقتصادی کشورها نیز باعث توسعه گردشگری و صنعت توریسم شده است. در عصر حاضر معماری و گردشگری رابطه ای تنگاتنگ با هم دارند و برای همین مدیران شهری در تلاشند با طراحی های شهری زمینه جذب توریسم را فراهم آورند که نمونههای موفق ان در کشورهای یونان، اتریش و آلمان اتفاق افتاده است.
جاوید با تاکید بر اینکه امروزه میزان جمیعت شهرنشین به 70 درصد رسیده و همچنان در حال افزایش است، ادامه داد: مهاجرت مردم از روستاها به شهرها و نیاز به مسکن آنها موجب انبوه سازی و غفلت از رعایت ضوابط معماری در کشور شده است.
او افزود؛ شهرداری مشهد در سطح گسترده برنامه ریزی خواهد کرد تا این شهر هویت واقعی و معماری اسلامی خود را کسب کند و قرار نیست هر کس با هر سلیقهای نسبت به معماری نمای ساختمان خود اقدام کند.
سخنران دوم افتتاحیه، استاندار خراسان رضوی، آقای محمود صلاحی بود. وی ره آورد صنعت توریسم برای مشهد را گردش اقتصادی و تحول بازرگانی، توسعه پایدار و انتقال فرهنگ اسلامی دانست و افزود: وقتی توریسم وارد کشور می شود، اولین ساختمانی که در آن کشور میبیند قضاوت او در مورد آن کشور شکل میگیرد.
او معتقد است که ایرانی ها تمدن ساز و معمارانی محاسبه گری بودهاند که بناهایشان از هزاران سال پیش تا به امروز پا برجا مانده است اما چه شده که امروزه در شهر نمادی از فرهنگ و تمدن ایرانی بر ساختمان ها به چشم نمیخورد؟
استاندار، شهر مشهد را یکی از 10 شهر مذهبی جهان برشمرد که از نظر وسعت، جمعیت و تعداد گردشگر منحصر به فرد است.
او معتقد است؛ معماری مشهد باید طوری باشد که گردشگر قبل از آنکه نگاهش به گنبد امام هشتم (ع) بیفتد متوجه شود که وارد شهر مقدس مشهد شده است.
صلاحی در خصوص معماری شهری اظهارکرد: معماری، شهرها را میسازد و شهرها تمدنها را بنا کردند. هر چند که امروزه یکی از افتخارات ما این است که در ساخت و ساز "بنا" سرعت بالا و زمان کمتری به کار میبریم، ولی هیچ توجهی به ماندگاری بنا نداریم. در حالی که اگر ساختمانی معرف فرهنگ ما نباشد خوابگاهی بیش نیست و ارزشی ندارد.
سخنران سوم افتتاحیه، شهردار مشهد مقدس، آقای محمد پژمان بود که تلاش، حمایت و همکاری وی بارها و بارها از طریف مجری برنامه خاطر نشان شد.
شهردار مشهد در سخنرانی خود گفت معماری باید دارای اصالت، استحکام و تناسب باشد.
مهندس پژمان افزود؛ در کنار جاذبههای طبیعی در عرصههای معماری و توریسم، بناهای جذاب و ماندگاری وجود دارد که در اوج سادگی برای انسان بسیار چشم نواز بوده و به دلیل جذابیتهای خاص و ویژهای که دارد باعث برقراری ارتباط با انسان و جلب توریسم میشود.
او رکن مهم صنعت توریسم را معماری دانسته و اعلام کرد؛ ما باید ضمن حفظ آثار گذشتگان با داشتن فرصت و امکاناتی که امروزه داریم، کارهای شایسته و بدیعی در زمینه معماری و شهرسازی ارائه کنیم.
برای ادامه همایش،"آبادگران افق رایا" برای اجرای هر چه بهتر این همایش، پرفسور ناصر گلزاری، مدیرعامل شرکت معماری بینالمللی ان. جی. آرشیتکت را به عنوان دبیر همایش انتخاب کرده بود. وی معتقد است؛ نخستین مشکل مسافران خارجی در ورود به ایران با آن مواجه میشوند، صدور روادید است و اینکه گردشگر خارجی پس از ورود به ایران سر درگم میشود زیرا تابلوهای راهنمایی نصب شده در فرودگاهها و معابر عمومی از ترجمههای قابل فهمی برخوردار نیستند.
گلزاری؛ یکی دیگر از موضوعاتی که زمان ماندگاری گردشگر را در ایران کوتاه میکند مشخص نبودن دقیق مکانهای دیدنی و تاریخی برای گردشگر و کمبود مکانهای تفریحی و فرهنگی در سطح کشور میداند.
او تاکید کرد که برترین نمادهای سنتی جهان مختص ایران است اما شناخته نشده و متاسفانه در معماری ساختمانها جایگاهی ندارند. در حالیکه، قدمت و تمدن ایران در جهان شناخته شده است، اما مسائل جزئی مانع از رشد این صنعت میشود.
گلزاری بر این باور است که زیرساختها برای صنعت گردشگری در ایران آماده است.
سه سمینار:
ناصر گلزاری این همایش را به 3 سمینار A.,B,C با موضوعهای زیر تقسیم بندی کرد:
سمینار A با موضوع: توریسم، معماری و برندینگ جهانی: ساختمانهای خاص، دبی، بیلبائو
سمینار B با موضوع: معماری و راهکارهای فرهنگی/ اجتماعی: میراث، توریسم مذهبی، توریسم تاریخی
سمینار C با موضوع: معماری و توریسم جایگزین: میراث پنهان محلی، معمول در مقابل غیرمعمول، فرهنگ خیابان در مقابل فرهنگ خاص، معماری اجتماعی دهه ۱۹۲۰، معماری دهه ۱۹۸۰ برلین و بارسلونا
هر سمینار با داشتن یک سرپرست و چندین سخنران متخصص برگزار شد و از آنجا که تعداد زیادی از سخنرانها افرادی از سایر کشورها بودند، همایش به زبان انگلیسی برگزار شد که به طور همزمان به فارسی نیز ترجمه میشد.
در این همایش اساتید سخنران از کشورهایی که خود به لحاظ جذب گردشگر و توریسم در جایگاه خوبی قرار دارند، انتخاب شده بودند.
7 نفر از انگلستان، 3 نفر از فرانسه، یک نفر از هلند، یک نفر از آمریکا، یک نفر از ترکیه، 2 نفر از ایتالیا، دو نفر از مالزی و یک نفر از امارات به این همایش دعوت شده بودند.
سخنرانان همایش:
ناصر گلزاری - دبیر کنفرانس و سخنران اصلی
- موضوع سخنرانی: اهمیت ویژگی های خاص و متمایز کننده ی هر مکان: رویکردی جایگزین به توریسم
ایرج اعتصام (متولد گرگان)
سخنران اصلی و ییر معماری ایران. همچنین در اختتامیه همایش، مراسم شایسته ای برای تقدیر و بزرگ داشت این استاد معمار به عمل آمد.
- اخذ مدرک دکترای معماری از دانشگاه فلورانس 1339
- کارشناس ارشد طرح ریزی منطقه ای سازمان ملل متحد از 1350
- عضو کانون کارشناسان رسمی دادگستری از 1352
موضوع سخنرانی: معماری معاصر ایران و جایگاه آن در آرشیتوریسم
بهرام شیر دل - سخنران
- موضوع سخنرانی: معماری معاصر ایران و جایگاه آن در آرشیتوریسم
نسرین سراجی - سخنران اصلی (متولد اصفهان)
یک شخصیت برجسته، محکم و یک بانوی متخصص در رشته معماری. بسیار قوی و زیبا سخنرانی خود را ارائه دادند به گونه ای که حاضرین دست طولانی برایشان به صدا در آوردند.
- موضوع سخنرانی: آموزههایی از مکه: تاثیرات خوب و بد توریسم بر روی شهرهای ما
علی پارسا - سخنران (متولد مشهد)
- موضوع سخنرانی: تلاض شهرها برای تنازع بقا: پیش شرط های لازم برای سرمایه گذاری و توسعه مطمئن شهرها در سطوح منطقه ای و جهانی
امید صابری - سخنران
- موضوع سخنرانی: گرایشات اخیر در حوزه مدیریت محیطی
سیف الدین بن احمد- سخنران (مالزی)
- موضوع سخنرانی: تلفیق معماری مدرن و سنتی برای ارتقا توریسم در کوالالامپور
خانم کنی اش (انگلستان)- سخنران اصلی
- موضوع سخنرانی: بناهایی که ارتباط مبهم بین گردشگران و میزبانان را به تصویر می کشند
واسیلیکی سیو سیو(یونان)ـ سخنران
- موضوع سخنرانی:برندینگ شهری از طریق معماری توریسم در یونان ÷س از جنگ
کلودیا تریلو (ایتالیا) - سخنران
- موضوع سخنرانی: مکان های توریستی پایدار، هویت بومی و نیاز های جهانی
روبا صالح (فلسطین)- سخنران
- موضوع سخنرانی:بازبینی سیاست های توریستی در مناطق بحران زده
اوزان آ وچی (ترکیه)- سخنران
- موضوع سخنرانی:استامبولی دیگر: توریسم از طریق تجربه ی فعالیت های زندگی روزمره
رامبد ایلخانی (تهران)- سخنران
- موضوع سخنرانی:رویکردی جایگزین به توریسم معماری: از معماری معمولی به شهری پر از رویداد
امین بن حسن (امارات متحده عربی)- سخنران
- موضوع سخنرانی: باز سازی فرهنگ و معماری برای استفاده توریسم
علیرضا باوندیان- سخنران
- موضوع سخنرانی: مشهد و ظرفیت تمدن سازی آن در جهان معاصر
هومن بالازاده - سخنران
- موضوع سخنرانی: تاثیرات متقابل ساخت و ساز و فضای شهری بر روی یکدیگر در فرایند طراحی
اردشیر انجمنی - سخنران
- موضوع سخنرانی: داستان دوشهر:چگونه دو شهر رقیب، خود را در نقشه برجسته کردند.
موضوعات همایش دسته بندی و آسیب شناسی میشوند و به عنوان یک دستورالعمل به دستگاههای مرتبط ابلاغ خواهند شد.